Veiliger vervoer van gevaarlijke stoffen door te leren van incidenten. Onderzoek naar ervaringen van veiligheidsadviseurs met het leren van (bijna-)incidenten met vervoer van gevaarlijke stoffen

Abstract

Er kunnen ongelukken of bijna-ongelukken gebeuren als gevaarlijke stoffen worden vervoerd over het spoor, wegen of binnenwater. Dit kan gevolgen hebben voor het milieu, het bedrijf dat erbij betrokken is, medewerkers en mensen in de omgeving. Het is daarom belangrijk om deze ongelukken zo veel mogelijk te voorkomen. Dat kan door beter te leren van ongelukken en bijna-ongelukken met dit type vervoer. Er bestaat hiervoor een leerprocesmodel van melden, onderzoeken, acties benoemen, communiceren en evalueren. Het RIVM heeft met veiligheidsadviseurs in kaart gebracht hoe bedrijven hiermee omgaan. Het blijkt dat veel bedrijven wel bezig zijn met leren van ongelukken en bijna-ongelukken, maar niet altijd het hele leerproces doorlopen. Om effectief van (bijna-)ongelukken te kunnen leren, is het belangrijk dat wel helemaal te doen. Ook kunnen veel bedrijven meer leren van bijnaongelukken. Verder is het belangrijk dat veiligheidsadviseurs leren van elkaars ervaringen door knelpunten en oplossingen met elkaar te delen. Een voorbeeld van een knelpunt is dat bedrijven een bijna-ongeluk niet altijd melden, omdat ze dat niet nuttig vinden. Een ander knelpunt is dat bedrijven niet evalueren of acties effectief zijn, omdat ze dat moeilijk kunnen beoordelen. Veel knelpunten kunnen worden opgelost door te horen hoe andere veiligheidsadviseurs ermee omgaan. Dat geldt niet voor alle knelpunten. Daarom noemen veiligheidsadviseurs ook een aantal verbeterpunten. Voorbeelden zijn meer aandacht voor leren van incidenten tijdens de opleiding tot veiligheidsadviseur. En stimuleren dat bedrijven die bij het vervoer samenwerken, vaker met elkaar het gesprek aangaan over veiligheid. De Vereniging van Veiligheidsadviseurs (VVA), brancheverenigingen en de overheid kunnen het gesprek over knelpunten en oplossingen faciliteren. Deze partijen zouden ook met elkaar in gesprek moeten gaan over de taken van veiligheidsadviseur bij het leren van incidenten. In de praktijk vullen veiligheidsadviseurs hun taak bij het leren van ongelukken anders in. Dat heeft bijvoorbeeld te maken met de grootte van het bedrijf en de tijd die ervoor is. Dit onderzoek is in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW(Infrastructuur en Waterstaat)) uitgevoerd.

Accidents or near misses can occur when hazardous substances are transported by rail, road or inland waterways. This can affect the environment, the company involved, workers and local residents. That is why it is important to prevent such accidents as much as possible. This can be done by learning more from accidents and near misses with this type of transport. There is a learning process model for this purpose, which consists of reporting, investigating, identifying actions, communicating them and evaluating the results. RIVM has consulted with safety advisers to identify how companies handle this process. The findings show that while many companies are indeed learning from accidents and near misses, they do not always complete the entire learning process. However, this is important in order to learn from accidents and near misses effectively. Companies can also learn a lot more from near misses. In addition, it is important that safety advisers learn from each other’s experiences by sharing bottlenecks and solutions. One bottleneck is that companies do not always report a near miss because they do not find it useful. Another is that companies do not evaluate whether actions are effective because they find this difficult to assess. Many of these bottlenecks can be overcome by hearing how other safety advisers handle them. Because this does not apply to all bottlenecks, safety advisers mention a number of areas for improvement as well. Examples include devoting more attention to learning from incidents during safety adviser training and encouraging companies that cooperate on transport to talk about safety more often. The Association of Safety Advisers (VVA), trade associations and the Dutch Government can facilitate the discussion about bottlenecks and solutions. These parties should also engage in dialogue about the tasks of safety advisers when it comes to learning from incidents. In practice, safety advisers perform their task regarding the learning from accidents in different ways. This is related to factors such as the size of the company and the time available. This study was commissioned by the Ministry of Infrastructure and Water Management.