Veranderingen in leefstijl- en risicofactoren voor chronische ziekten met het ouder worden: De Doetinchem Studie 1987-2002

Abstract

Men and women in their thirties are more often overweight than eleven years ago. In a five-year period, 1998-2002, one out of every two men and one out of every three women aged 30-39 years were found to be overweight (Body Mass Index (BMI) = 25 kg/m2). Eleven years before, one out of three men and one out of four women aged 30-39 years were overweight. This period or cohort effect is seen in all age-groups: i.e. in each subsequent '10-year generation' overweight becomes more prevalent. When we compare men and women who are now in their thirties with themselves eleven years earlier (when they were in their twenties), 'only' one out of four men and one out of seven women appear to be overweight. Lower educated men and women are more often overweight than men and women with a higher education. Our results emphasize the importance of preventing overweight in the young, and suggest a further increase in overweight for middle-aged and elderly persons in the future. These are some of the results of the Doetinchem Study, a longitudinal study on lifestyle, biological risk factors and chronic diseases, in which about 5000 persons were examined in three consecutive five-year periods. Described here are longitudinal changes in smoking, blood pressure, serum cholesterol and BMI, along with the methods and results of the third round of investigation (1998-2002). The results for lifestyle factors (smoking, diet, physical activity), biological risk factors (blood pressure, cholesterol, BMI, lung function) and chronic diseases (e.g. diabetes and COPD) are presented according to age, gender and education.

Dertigers hebben vaker overgewicht dan elf jaar geleden. In de periode 1998-2002 had een op de twee mannen en een op de drie vrouwen van 30-39 jaar overgewicht (Body Mass Index (BMI) = 25 kg/m2). Elf jaar eerder, bij de toenmalige dertigers, gold dat voor ruim een op de drie mannen en een op de vier vrouwen in deze leeftijdsgroep. Dit cohort- of periode-effect zien we ook in de oudere leeftijdsgroepen: bij opeenvolgende '10-jaarsgeneraties' komt overgewicht steeds vaker voor . Wanneer we de huidige dertigers met zichzelf vergelijken, zien we dat ze er elf jaar geleden, als twintigers, veel gunstiger voorstonden: toen had 'slechts' een op de vier mannen en een op de zeven vrouwen overgewicht. Bij laag opgeleiden komt overgewicht vaker voor dan bij hoog opgeleiden. Deze cijfers onderstrepen dat preventie van overgewicht op jonge leeftijd moet plaatsvinden en dat de overgewichtproblematiek in toekomstige oudere leeftijdsgroepen nog verder zal toenemen. De cijfers zijn afkomstig uit de Doetinchem Studie, een longitudinaal onderzoek naar leefstijl, biologische risicofactoren en chronische ziekten. In drie opeenvolgende perioden van vijf jaar zijn steeds circa 5000 personen onderzocht. In dit rapport worden de longitudinale veranderingen over de drie onderzoeksronden beschreven voor roken, bloeddruk, serum cholesterol en BMI. Daarnaast worden de opzet en de resultaten van de derde onderzoeksronde (1998-2002) gepresenteerd ten aanzien van het voorkomen van leefstijlfactoren (roken, voeding, bewegen), biologische risicofactoren (bloeddruk, cholesterol, BMI, longfunctie) en chronische ziekten (o.a. diabetes en COPD). Daarbij worden de verschillen naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau weergegeven.