Medicatieveiligheid : bronnen van aandacht

Abstract

This study was set up to explore one of the issues of potential risk in health care, drug use. The availability of information sources in Dutch hospitals, which were deemed suitable to examine and improve medication safety, was evaluated by means of an internationally oriented literature study and contact with the main supplier of computerized hospital systems to Dutch hospitals. The objective was to inventory such sources, assess their suitability for use as an indicator of medication safety, and explore the availability of these sources in the Netherlands. It was concluded that much information is present in hospitals that can be used to examine and improve medication safety. Considering the advancing automation in hospitals, these data could become increasingly employable and analysable. Suitable automated systems are now becoming available to a wider extent, although - to date - such systems have been implemented in Dutch hospitals on a limited scale only. This wider availability will provide an opportunity for, but also alert care institutions such as hospitals to, their responsibilities, especially in view of the estimated extent of drug-related problems presently. Very few suitable indicators are available to compare hospitals on issues of medication safety. In this report several indicators are proposed that can be used by the Dutch Health Care Inspectorate in future to compare the level of organisation of hospitals for the benefit of medication safety.

Dit rapport gaat in op een onderdeel van potentieel risicovolle zorg, namelijk geneesmiddelgebruik in ziekenhuizen. Door middel van literatuuronderzoek en contact met de softwareleverancier, die het grootste deel van de ziekenhuizen in Nederland verzorgt, is onderzocht welke informatiebronnen binnen ziekenhuizen beschikbaar zijn om medicatieveiligheid in het ziekenhuis te onderzoeken en te verbeteren. De gehanteerde doelstellingen waren het inventariseren van dergelijke bronnen, het beoordelen van de geschiktheid van dergelijke bronnen om als indicator voor medicatieveiligheid gebruikt te worden, en het onderzoeken van de beschikbaarheid van dergelijke bronnen in Nederland. Geconcludeerd is dat in ziekenhuizen een schat aan informatie aanwezig is om onderzoek te doen naar medicatieveiligheid en om te gebruiken om gezondheidsschade te voorkomen of zo snel mogelijk op te merken. Met toename van de automatisering in ziekenhuizen kunnen deze gegevens steeds beter inzetbaar en analyseerbaar beschikbaar komen. De beschikbaarheid van ziekenhuisinformatiesystemen die dit in meer of mindere mate kunnen bewerkstelligen neemt toe maar ziekenhuizen hebben dergelijke systemen nog maar beperkt geimplementeerd. De informatie is dus aanwezig maar wordt door ziekenhuizen zelf nog maar beperkt gebruikt om de veiligheid bij de toepassing van geneesmiddelen te onderzoeken en daar waar mogelijk te verbeteren. Hier ligt een grote kans voor ziekenhuizen om hun verantwoordelijkheid in te vullen, zeker gezien de zorgen omtrent medicatieveiligheid en de genoemde schattingen omtrent schade. Externe indicatoren om de medicatieveiligheid in de ziekenhuizen te vergelijken blijken slechts zeer beperkt beschikbaar. Een aantal structuurindicatoren wordt voorgesteld die in de toekomst mogelijk gehanteerd kunnen worden door de Inspectie voor de Gezondheidszorg als indicator voor medicatieveiligheid in ziekenhuizen aanvullend op de indicator 'de integrale beschikbaarheid van het volledige medicatieoverzicht voor de behandelend arts tijdens het patienten contact' die thans onderdeel is van de basisset prestatie-indicatoren ziekenhuizen.