Optiedocument Verkeersemissies: effecten van maatregelen op verzuring en klimaatverandering

Abstract

To be able to meet policy goals like the NEC directive and the Kyoto agreement, the Dutch government will have to implement additional measures in the transport sector. In consultation with the transport sector, the Dutch Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment (VROM) made a list of options for reducing acidifying (e.g. NOx, VOC and SO2) and climate-changing emissions ( e.g. CO2) due to traffic and transport. The Ministry then commissioned the Environmental Assessment Agency of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) to assess the emission effects and costs of these options. To accommodate the additional policy measures that will come into force before 2010 and the change in insights into emission factors since the last emission forecast, the Ministry also requested an update of the emission forecast for 2010. This report presents a rough assessment of the costs of and effects on emissions of 136 measures. It has been prepared for the use of policy-makers in selecting cost-effective options. One recommendation, however, is the advice to policy-makers to do a more accurate assessment before implementing these cost-effective options. Along with options to reduce polluting emissions, options to reduce noise emissions and improve local air quality were also assessed. The report concludes that pricing measures, in particular, could result in large emission reductions and be cost-effective too. Such measures are: 1) levying emission charges for inland ships and trucks, 2) changing the passenger car taxation regime along the lines of 'the more emitted, the more paid' and 3) road pricing. Large noise reductions can be realised by implementing silent road surfaces and imposing an excise duty on the purchase of 'noisy' tyres (to stimulate the use of 'quieter' ones). Moreover, these options are all technically and organisationally feasible.

De Nederlandse overheid moet de komende jaren extra milieumaatregelen nemen om aan internationale afspraken en verdragen zoals de NEC-richtlijn en het Kyoto-verdrag te kunnen voldoen. Het ministerie VROM heeft in overleg met de sector verkeer en vervoer een groslijst met 136 mogelijke opties opgesteld en aan het MNP-RIVM en het onderzoeks-bureau CE gevraagd de kosten, de effecten op emissies en de kosten-effectiviteit van deze opties uit te rekenen. Verder heeft VROM het MNP-RIVM verzocht om een actualisatie te doen van de in 2002 door het MNP-RIVM uitgevoerde Referentieraming 2010 voor de sector verkeer en vervoer. Dit omdat sindsdien politieke overeenstemming is bereikt over nieuw toekomstig beleid dat invloed heeft op de emissies in 2010. Een tweede reden om een actualisatie van de emissieraming uit te voeren zijn de recente inzichten dat de praktijkemissies van met name nieuwere vrachtauto's aanzienlijk hoger bleken te zijn. Bovendien speelde mee dat tot op heden gehanteerde definitie van 'Nederlandse emissies' niet conform de NEC-richtlijn was. Dit is in de nieuwe emissieraming gecorrigeerd. Het voorliggende optiedocument maakt het voor beleidsmakers mogelijk een selectie te maken van de meest kosten-effectieve opties. De eventueel gekozen opties moeten nog wel aan een nauwkeurigere kosten- en effectenanalyse worden onderworpen alvorens te worden geimplementeerd. Van alle opties is zover mogelijk de mate van emissiereductie geanalyseerd voor de stoffen: kooldioxide (CO2), stikstofoxiden (NOx), fijn stof (PM10), vluchtige organische stoffen (VOS) en zwaveldioxide (SO2). Daarnaast zijn enkele beleidsopties geanalyseerd om te komen tot verdere geluidreductie in verkeer en tot het halen van luchtkwaliteitseisen rond drukke wegen. Vooral prijsmaatregelen blijken vanuit oogpunt van emissiereductie effectief en hebben tevens een gunstige tot redelijke kosteneffectiviteit. Voorbeelden van dergelijke opties zijn: 1) heffingen doorvoeren op het gebruik van relatief vervuilende binnenschepen en vrachtwagens; 2) een 'cocktail' aan veranderingen doorvoeren in het belastingregime van personenauto's en in de brandstofaccijnzen op zodanige wijze dat de automobilist meer gaat betalen naarmate hij/zij keuzes maakt die het milieu meer vervuilen; 3) het invoeren van een kilometerheffing voor wegverkeer. Relatief hoge geluidsreducties kan de overheid bereiken door zo stil mogelijke wegdekken toe te passen en een heffing op te leggen aan het gebruik van lawaaiige banden (dan wel het gebruik van geluidarme banden te stimuleren). Deze opties zijn technisch en organisatorisch reeds haalbaar.