The aim of the present study was to assess pork liver and meat products present on the Dutch market for the presence of hepatitis E virus (HEV) RNA. HEV RNA was detected in 27.3% of 521 products sampled from Dutch retail stores in 2016. 12.7% of livers were positive for HEV RNA (n = 79), 70.7% of liverwurst (n = 99), 68.9% of liver pate (n = 90), but in none of the pork chops (n = 98), fresh sausages (n = 103) or wild boar meat (n = 52). The highest level of HEV RNA contamination was observed in a liver (reaching up to 1 × 10

Cosmetica zijn in principe veilig maar kunnen soms huidklachten veroorzaken, zoals roodheid en jeuk. Het RIVM beheert sinds 2009 een systeem waarin deelnemende dermatologen ongewenste en allergische reacties na gebruik van cosmetica kunnen registreren (CESES, Consumer Exposure Skin Effects and Surveillance). In het afgelopen jaar meldden de dermatologen vooral klachten op het gezicht en de handen na gebruik van make-up, huid- of gezichtsverzorgingsproducten en haarproducten. De meest gestelde diagnose is contactallergie. Geurstoffen en (meth)acrylaten veroorzaakten de meeste allergische reacties. Dit blijkt uit een overzicht van de 53 meldingen die binnen CESES tussen 1 oktober 2017 en 31 december 2018 zijn afgerond. Om te bepalen welk ingrediënt de klacht veroorzaakt, voeren dermatologen bij deze patiënten een allergieonderzoek uit, indien nodig met specifieke ingrediënten uit het verdachte product. Geurstoffen vormen een diverse groep stoffen. Relatief veel geurstoffen hebben allergene eigenschappen. Ook in vorige jaren werden veel gemelde klachten veroorzaakt door geurstoffen. (Meth)acrylaten worden veel gebruikt in nagelproducten. Ze vormen een hard laagje na polymerisatie, bijvoorbeeld na blootstelling aan UV-licht. De monomeren kunnen een allergie veroorzaken als ze in contact komen met de huid. Het aantal reacties veroorzaakt door (meth)acrylaten is hoger dan in voorgaande jaren. Ongeveer de helft van deze meldingen betrof klachten bij professionals door gebruik van nagelproducten (bijvoorbeeld nagelstylistes). In vergelijking met voorgaande jaren zijn er minder meldingen van klachten veroorzaakt door isothiazolinonen. Dit komt waarschijnlijk door de aanscherping van de Europese Cosmetica wetgeving ter beperking van het gebruik van methylisothiazolinone (MI) met ingang van begin 2018. Er zijn drie meldingen van reacties op tatoeages. In alle drie de gevallen ging het om een reactie op rode inkt. In geen van de gevallen kon het allergene bestanddeel worden gevonden. VWS heeft besloten CESES eind 2018 te beëindigen. Onderzocht wordt of er een andere manier voor dermatologen is om ongewenste huidreacties veroorzaakt door cosmetica en mogelijk andere consumentenproducten te kunnen blijven monitoren.

In de landbouw wordt regelmatig met bestrijdingsmiddelen gewerkt. Omwonenden maken zich zorgen of dit een risico vormt voor hun gezondheid. Een consortium van kennisinstituten heeft gemeten in hoeverre omwonenden van bollenvelden in contact komen met bestrijdingsmiddelen. Uit dit Onderzoek Blootstelling Omwonenden (OBO) blijkt dat zij bestrijdingsmiddelen binnenkrijgen. Dit kan het gevolg zijn van het gebruik van deze middelen in de omgeving, maar andere bronnen, zoals voedsel, kunnen daar ook aan bijdragen. Van de onderzochte bestrijdingsmiddelen overschreden de gemeten gehalten in de lucht of urine geen risicogrenzen. Maar volgens het RIVM moeten eventuele gezondheidsrisico's van omwonenden voor alle gebruikte bestrijdingsmiddelen preciezer worden ingeschat. Restanten van bestrijdingsmiddelen die op de onderzochte bollenvelden zijn gebruikt, zijn teruggevonden in de buitenlucht rond woningen in de buurt. Ook in het stof op de deurmat en in het huisstof zaten resten. Daarnaast zijn ze aangetroffen in de urine van omwonenden van bloembollenvelden, zowel bij volwassenen als bij kinderen. Dit was ook het geval in de urine van mensen die op meer dan 500 meter afstand van agrarische velden woonden. Bij bollentelers en hun gezinsleden zijn hogere concentraties bestrijdingsmiddelen gemeten dan bij andere omwonenden. De OBO-resultaten laten zien dat de blootstelling aan de onderzochte middelen niet te laag wordt ingeschat in de huidige toelatingsbeoordeling. Wel kan de beoordelingsmethode worden verbeterd met nieuwe kennis die het OBO heeft opgeleverd. Dit betreft onder andere kennis over de manier waarop bestrijdingsmiddelen zich verspreiden via de verwaaide druppels van spuitvloeistof (drift), via verdamping en via huisstof. Ook moet rekening worden gehouden met de totale blootstelling van meerdere bestrijdingsmiddelen, en moeten dus alle teeltsoorten en bestrijdingsmiddelen in een gebied worden meegenomen. Naar aanleiding van de zorgen van omwonenden is in 2018 een verkenning uitgevoerd naar de gezondheidssituatie van omwonenden van landbouwgrond. Toen is onderzocht of zij vaker dan niet-omwonenden bepaalde gezondheidsproblemen hebben. Er kwamen geen gezondheidsproblemen naar voren die samenhingen met de bollen-teelt. Er waren wel indicaties voor gezondheidsproblemen in andere teelten. Het RIVM vindt het daarom nodig om een brede werkgroep te laten verkennen of en hoe nader gezondheidsonderzoek ingevuld kan worden. Dan zou ook naar andere aandoeningen en klachten moeten worden gekeken, zoals effecten op cognitieve ontwikkeling of autisme, dan in de verkenning mogelijk was. Ook verdient de gezondheid van kwetsbare groepen, zoals kinderen jonger dan 16 weken, speciale aandacht. Het RIVM pleit voor de oprichting van een kennisplatform waar mensen terecht kunnen met vragen over gewasbescherming en gezondheid. Ook ondersteunt het RIVM het streven naar een duurzame landbouw waarbij het gebruik van bestrijdingsmiddelen wordt beperkt.

To promote the safer by design strategy and assess environmental risks of engineered nanoparticles (ENPs), it is essential to understand the fate of ENPs within organisms. This understanding in living organisms is limited by challenges in characterizing and quantifying ENPs in biological media. Relevant literature in this area is scattered across research from the past decade or so, and it consists mostly of medically oriented studies. This review first introduces those modern techniques and methods that can be used to extract, characterize, and quantify ENPs in biological matrices for (eco)toxicological purposes. It then summarizes recent research developments within those areas most relevant to the context and field that are the subject of this review paper. These comprise numerous in-situ techniques and some ex-situ techniques. The former group includes techniques allowing to observe specimens in their natural hydrated state (e.g., scanning electron microscopy working in cryo mode and high-pressure freezing) and microscopy equipped with elemental microanalysis (e.g., energy-dispersive X-ray spectroscopy); two-photon laser and coherent anti-Stokes Raman scattering microscopy; absorption-edge synchrotron X-ray computed microtomography; and laser ablation-inductively coupled plasma mass spectrometry (LA-ICP-MS). The latter group includes asymmetric flow field flow fractionation coupled with ICP-MS and single particle-ICP-MS. Our review found that most of the evidence gathered for ENPs actually focused on a few metal-based ENPs and carbon nanotube and points to total mass concentration but no other particles properties, such as size and number. Based on the obtained knowledge, we developed and presented a decision scheme and analytical toolbox to help orient scientists toward selecting appropriate ways for investigating the (eco)toxicity of ENPs that are consistent with their properties.

De GenX-technologie wordt gebruikt om onder andere coatings te produceren, zoals Teflon. Hierbij komt de stof HFPO-DA (2,3,3,3-tetrafluor-2-(heptafluoropropoxy) propaanzuur, of FRD902/FRD903) vrij. Deze stof is giftig en verspreidt zich naar lucht, oppervlaktewater, bodem en het grondwater. In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het RIVM risicogrenzen bodem en grondwater voor HFPO-DA bepaald. Op basis van risicogrenzen kunnen overheden bepalen of de kwaliteit van de grond en het grondwater een risico vormt voor mens en milieu, en of maatregelen nodig zijn. Daarnaast kunnen de risicogrenzen worden gebruikt voor beslissingen over hergebruik van grond die vrijkomt bij activiteiten voor de bouw of infrastructuur. De risicogrenzen voor grond en grondwater zijn bepaald volgens de methodiek die ook wordt gebruikt om de normen van de Wet Bodembescherming en het Besluit Bodemkwaliteit af te leiden. Het uitgangspunt is mens, plant en dier te beschermen bij een blootstelling vanuit grond en grondwater. Een van de berekende risicogrenzen geeft een indicatie voor ernstige bodem of grondwaterverontreiniging (INEV). De hoogte van de andere risicogrenzen is afhankelijk van de wijze waarop de bodem wordt gebruikt. Het gaat om de volgende bodemfuncties: wonen met tuin; moestuin en volkstuin; plaatsen waar kinderen spelen; landbouw; natuur; groen met natuurwaarden; overig groen, bebouwing, infrastructuur en industrie. Door een gebrek aan betrouwbare basisgegevens over HFPO-DA zijn de risicogrenzen 'voorlopig'. Voor de beoordeling van nieuwe stoffen zoals HFPO-DA zijn meer gegevens nodig, een beoordelingsmethodiek die toegesneden is op de specifieke eigenschappen van deze stoffen, en een handelingskader om risico's te beperken.

Ziekteverwekkers, die in water en voedsel voorkomen, kunnen mensen ziek maken. De kans hierop wordt met risicoschattingen berekend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft richtlijnen opgesteld waarin staat hoe deze risicoschattingen moeten worden uitgevoerd. Het RIVM heeft dit achtergronddocument gemaakt met de meest recente kennis over deze risicoschattingen en de nieuwste rekenmethoden. De WHO en de Food and Agricultural Organization (FAO) zullen de informatie gebruiken om de richtlijnen voor microbiologische risicoschattingen (Quantitative Microbial Risk Assessment of QMRA) voor water en voedsel te actualiseren. De informatie is bruikbaar voor mensen die werken met risicoschattingen voor water- en voedselveiligheid. Een voorbeeld van de recente ontwikkelingen is een methode die het mogelijk maakt om risicoschattingen op een standaard en uniforme manier uit te voeren als er weinig of onzekere gegevens beschikbaar zijn (Bayesiaanse analyse). Verder reikt het RIVM alternatieven aan voor het gebruik van DALY's (Disability Adjusted Life Year) als maat bij 'uitbraken' van ziekten. DALY's drukken de schade of het ongemak uit (ziektelast) van verschillende ziektes, inclusief ziekten die micro-organismen via voedsel en water veroorzaken. Bij uitbraken, wanneer meerdere mensen ziek worden van dezelfde ziekteverwekker, is deze methode minder geschikt. Ook is computersoftware beschikbaar als hulpgereedschap voor het uitvoeren van risicoschattingen en ook voor training en onderwijs. Het RIVM geeft criteria voor zulke software tools en voorbeelden van bestaande, algemeen beschikbare QMRA-tools. Het RIVM is collaborating centre for Risk Assessment of Pathogens in Food and Water van de WHO.

The reference method for Trichinella detection at meat inspection is the magnetic stirrer method (MSM) utilising HCl-pepsin for pooled sample digestion. Due to availability and quality issues with pepsin, alternative digestion methods are being offered, such as the Priocheck Trichinella AAD kit (T-AAD), based on serine endopeptidase digestion. In this study the T-AAD kit was compared to the reference method. Minced pork samples were spiked with T. spiralis muscle larvae (ML) with- and without capsule or T. pseudospiralis ML, and analysed with both tests. Test results of individually spiked test samples were analysed by generalised linear modelling. The T-AAD test kit was comparable to the reference method for the qualitative detection of T. spiralis in pigs, but not quantitatively. Overall, 94% of spiked T. spiralis were recovered using MSM against 75.2% when using T-AAD (p < 0.0001). Using the MSM 80.0% of spiked T. pseudospiralis were recovered against 20% with the T-AAD (p < 0.0001). Based on our experience with the T-AAD kit, we strongly recommend validating the method on site prior to introduction into routine diagnostic laboratories, but this will not alleviate the poor test sensitivity of the T-AAD for the detection of T. pseudospiralis.

Mumps viruses continue to cause sporadic cases and outbreaks in countries with a high vaccination coverage for mumps. Molecular surveillance of mumps viruses can be supportive to elucidate the origin and transmission routes of mumps virus in case of an outbreak. Currently, molecular surveillance is worldwide primarily focused on sequencing of the small hydrophobic (SH) gene. However, few studies have already shown that additional genes or regions contribute to the resolution of the sequence data in such a way that mumps cases that seem to be linked to the same source on basis of the SH sequence, appear to be linked to another source or chain of transmission. Notably, this sequence information was recently extracted from the hemagglutinin-neuraminidase (HN) and fusion (F) genes (total 3364 nucleotides), or from the sum of the three non-coding regions (NCRs; total 1954 nt) between the nucleocapsid protein, phosphoprotein, matrix protein and F protein, but also from the complete genome. Here, sequence data from NCRs were compared with that of the HN and F gene, using mumps genotype G viruses detected in the Netherlands between 2010 and 2018. Results of this study indicate that NCRs sequence data provided similar or slightly better sequence resolution compared to the HN and F genes for most viruses. For molecular surveillance of currently circulating mumps genotype G viruses is sequencing of SH in combination with NCRs currently a useful approach.

To determine whether Caribbean states vary in health policy performance in 11 different areas; to explore the association with sociodemographic, economical, and governance determinants; and to estimate the potential health gains of "best-practice" health policies. We selected 50 indicators that included data on mortality (latest available, 2010-2015), intermediate outcomes, and policy implementation to calculate a state's health policy performance score. We related this score to country characteristics and calculated the potential number of avoidable deaths if the age-specific mortality rates of best-performer Martinique applied in all states. We found large differences in health policy performance among Caribbean states. Martinique, Cuba, and Guadeloupe had the highest performance scores, and Guyana, Belize, and Suriname the lowest. Political affiliation, religious fractionalization, corruption, national income, and population density were associated with health policy performance. If the mortality rates of Martinique applied to all Caribbean states, an overall mortality reduction of 12% would be achieved. Differences in health outcomes between Caribbean states are partly attributable to variations in health policy implementation. Our results suggest that many deaths can be prevented if Caribbean governments adopt best-practice policies.

Risk assessments for pesticide and veterinary drug residues in food are performed respectively by the Joint FAO/WHO Expert Meeting on Pesticide Residues (JMPR) and the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA). The models used by the two Committees to assess chronic dietary exposure are based on different data and assumptions which may be confusing, particularly for risk managers, when the same compound is used to treat plants and animals. This publication details the results of combined chronic dietary exposure assessments for eight compounds used both as pesticide and veterinary drugs. It compares the results from models in use by JMPR and JECFA with those from national estimates performed by 17 countries. Results show that the JECFA model is better reflecting less than lifetime dietary exposure by considering consumption of children and high consumers. The JMPR model is a suitable model for estimating average chronic (lifetime) exposure to residues present in widely and regularly consumed staple commodities. However, it is suitable neither for estimating children's exposure nor more generally for assessing less than lifetime dietary exposure. In order to select the appropriate exposure model related to the occurrence of adverse effects i.e. effects occurring over less-than-lifetime or effects occurring only over lifetime, this paper proposes criteria to match the toxicological profile of the compound and the appropriate exposure scenarios. These approaches will continue to be harmonized to ensure the most scientifically sound basis for the risk assessment for pesticides and veterinary drug residues and consequently for other chemicals in food.