Pieters, LHollander, AHartelust, AKGarcia Valicente, MDe Bruycker, Tvan Bodegraven, MDekker, Ede Valk, E2025-02-102025-02-102025-02-1010.21945/RIVM-2024-0202https://rivm.openrepository.com/handle/10029/628277De Nederlandse overheid, zoals de rijksoverheid, provincies, scholen en gemeenten, koopt elk jaar voor 85 miljard euro aan diensten, producten en werken in. Bij deze aanbestedingen wil de overheid het klimaat en het milieu zo min mogelijk belasten, werkomstandigheden verbeteren en meer mensen met afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk krijgen. Dit heet Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI(Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen )). Het RIVM volgt sinds 2015 elke twee jaar het effect van MVOI. Hiervoor zijn doelen bepaald, zoals minder broeikasgassen, stikstofoxiden en fijnstof uitstoten. In 2021 en 2022 zijn door MVOI minder broeikasgassen uitgestoten en zijn minder grondstoffen en water verbruikt. Maar de inzet en het effect vlakken af ten opzichte van eerdere jaren. Sommige aanbesteders laten zien dat het mogelijk is om met slim inkopen de doelen te halen en tegelijkertijd minder geld uit te geven. MVOI is daarom nog steeds een geschikt instrument om duurzame inkoop te stimuleren. Wel is meer inzet van aanbesteders nodig om de doelen te halen, zoals producten langer gebruiken en minder inkopen. Veel potentieel wordt nu nog niet benut. Naar schatting is door MVOI in 2021 en 2022 minstens 900 kiloton CO2(carbon dioxide)-equivalent minder broeikasgassen uitgestoten dan zonder MVOI. Ook is 540 ton minder stikstofoxiden uitgestoten. Voor fijnstof is dat 152 ton minder. Daarnaast is 317 kiloton aan grondstoffen bespaard. Er zijn bijvoorbeeld 3 kiloton minder mineralen gebruikt en 314 kiloton minder fossiele grondstoffen (brandstoffen). Verder is 975 kubieke meter water bespaard en is 175 fte aan werk gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze effecten zijn berekend met een steekproef uit verschillende productgroepen. Een betrouwbare vertaling van het effect op de hele inkoop was niet mogelijk omdat daar te weinig data voor waren. Daarom is dit een minimaal effect van MVOI en zal de werkelijke bijdrage groter zijn. Het RIVM heeft zes clusters van producten en diensten bekeken met in totaal zestien productgroepen. De clusters zijn: automatisering, energie, grond-, weg- en waterbouw, kantoorgebouwen, kantoorfaciliteiten en transport. Met deze clusters en productgroepen wordt het meeste effect van inkopen met MVOI verwacht.application/pdfnlRIVM rapport 2024-0202Report2025-02-10