Quee FAMollema Lvan Vliet JAde Melker HEvan Lier EA2018-11-222018-11-222018-11-2210.21945/RIVM-2018-0111http://hdl.handle.net/10029/622314De afgelopen jaren hebben iets minder kinderen zich laten vaccineren tegen ziekten vanuit het Rijksvaccinatieprogramma. De daling is sterker voor de HPV-vaccinatie die aan meisjes wordt aangeboden. Er is nog geen sluitende verklaring voor gevonden. Het RIVM heeft onderzocht of organisatorische veranderingen bij de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) hier invloed op hebben; zij zijn verantwoordelijk voor de vaccinaties, die voor het merendeel via de consultatiebureaus worden gegeven. Uit het onderzoek blijkt dat er zowel positieve als negatieve organisatorische veranderingen zijn geweest. Er is geen verband gevonden met de daling in aantal vaccinaties. Ongeveer twee derde van de jeugdgezondheidsorganisaties heeft aan het onderzoek meegedaan, waardoor op basis van dit onderzoek geen volledig beeld van Nederland is gekregen. Vanuit de jeugdgezondheidszorg kwamen signalen dat ouders minder vaak op het consultatiebureau komen en zij het gebruik van JGZ minder als vanzelfsprekend zien. Dit zou te maken kunnen hebben met een afnemende toegankelijkheid van de Jeugdgezondheidszorg inzake de vaccinaties. Het RIVM heeft daarom in kaart gebracht welke organisatorische veranderingen tussen 2013 en 2017 bij de Jeugdgezondheidszorg hebben plaatsgevonden. Hoewel een aantal locaties zijn gesloten, is de gemiddelde afstand tot het consultatiebureau gelijk gebleven. De openingstijden van consultatiebureaus zijn verruimd ten opzichte van 2000 (bijvoorbeeld ook in de weekenden en 's avonds). Het aantal kinderen dat een consultatiebureau bezocht was in 2016 iets lager dan in 2015. Ook wordt het aantal bezoeken aan een consultatiebureau vaker aangepast aan de behoeften van de ouder. De vier 'contactmomenten' per jaar waarop de vaccinaties aan baby's en peuters worden toegediend, zijn niet veranderd. Verder hebben meer consultatiebureaus ouders een herinnering voorafgaand aan het bezoek gestuurd. Ook bieden een aantal organisaties extra voorlichting voor ouders over vaccinaties. De Jeugdgezondheidszorg noemt zelf als belangrijkste oorzaken de toenemende kritische houding van ouders, de invloed van fake news en berichtgeving in de media, het wantrouwen richting de overheid en de farmaceutische industrie, en een laag gevoel van urgentie doordat kinderziektes verdwijnen.Over recent years, slightly fewer children are getting vaccinated against diseases through the National Immunisation Programme. The drop is stronger for the HPV vaccination that is only offered to girls. No definite explanation has yet been found for this. The National Institute for Public Health (RIVM) has investigated whether organisational changes in youth healthcare services (JGZ) could have affected this; they are responsible for the vaccinations, which are to a large extent given at child health clinics. The investigation showed that there have been both positive and negative organisational changes. No link was found with the fall in the number of vaccinations. About two thirds of youth healthcare organisations took part in this study, which therefore did not obtain a complete picture of the situation in the Netherlands. The message that came from the youth healthcare sector was that parents are coming to child health clinics less often and are seeing utilisation of youth healthcare services as less self-evident. This could be related to declining accessibility of the JGZ for the vaccinations. RIVM therefore created a picture of the organisational changes that have taken place in the youth healthcare sector between 2013 and 2017. Although a number of locations have been closed, average distances to the child health clinics have remained unchanged. The opening hours of the child health clinics have been extended with respect to 2000 (for example in the weekends and evenings as well). The number of children who came to the child health clinics was slightly lower in 2016 than in 2015. The number of visits to child health clinics has also been adjusted on a number of occasions to suit the parents' needs. The four 'contact moments' per year at which vaccinations are given to babies and toddlers have not changed. Moreover, more child health clinics have been sending reminders to parents before the visits. A number of organisations also offer extra information to parents about vaccinations. The JGZ itself considers the main causes to be the increasingly critical attitude among parents, the influence of fake news and reporting in the media, distrust of the governmental authorities and the pharmaceuticals industry, and a perceived lack of urgency because childhood diseases are on the wane.nlvaccinatiegraadjeugdgezondheidszorgDKTPBMRHPVvaccination levelyouth healthcare servicesDPTPMMRRIVM rapport 2018-0111Report