Coenen PWHGvan der Maas CWMZijlema PJArets EJMMBaas Kvan den Berghe ACWMNijkamp MMvan Huis EPGeilenkirchen GVersluijs CWte Molder RDröge RMontfoort JAPeek CJVonk JOude Voshaar S2017-02-202016-03-31https://rivm.openrepository.com/handle/10029/604287In 2013 is de totale broeikasgasemissie van Nederland met ongeveer 0,2 procent gedaald ten opzichte van de emissie in 2012. Deze daling komt vooral door de afname van brandstofgebruik in de transportsector en de petrochemische industrie. De totale broeikasgasemissie in 2013 bedraagt 195,8 teragram (megaton of miljard kilogram) CO2 equivalenten. Ten opzichte van het basisjaar (221,1 Tg CO2 equivalenten) is dit een afname van ongeveer 11,5 procent. Beide getallen zijn exclusief de emissies afkomstig uit het soort landgebruik en de verandering daarin, zoals natuurontwikkeling of ontbossing (land use, land use change and forestry, LULUCF). Dit blijkt uit een inventarisatie van broeikasgasemissies die het RIVM op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) heeft opgesteld. Met deze inventarisatie voldoet Nederland aan de nationale rapportageverplichtingen voor 2015 van het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties (UNFCCC)4 en van het Bewakingsmechanisme Broeikasgassen van de Europese Unie. De emissiecijfers zijn in absolute zin gewijzigd ten opzichte van eerdere rapportages omdat de nu gerapporteerde cijfers berekend zijn conform de nieuwste UNFCCC 2006 Guidelines. De inventarisatie bevat verder trendanalyses voor de emissies van broeikasgassen in de periode 1990-2013, een analyse van belangrijkste emissiebronnen (sleutelbronnen) evenals de onzekerheid in hun emissies. Daarnaast biedt de inventarisatie documentatie van de gebruikte berekeningsmethoden, databronnen en toegepaste emissiefactoren. Ten slotte bevat het een overzicht van het kwaliteitssysteem en de validatie van de emissiecijfers door de Nederlandse Emissieregistratie.Total greenhouse gas (GHG) emissions from the Netherlands in 2013 decreased by approximately 0.2%, compared with 2012 emissions. This decrease was mainly the result of decreased fuel combustion in the transport sector and in the petrochemical industry. In 2013, total direct GHG emissions (excluding emissions from Land use, land use change and forestry (LULUCF)) in the Netherlands amounted to 195.8 Tg CO2 eq. This is approximately 12% below the emissions in the base year2 (221.1 Tg CO2 eq). This report documents the Netherlands' 2015 annual submission of its GHG emissions inventory in accordance with the guidelines provided by the United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)3 and the European Union's Greenhouse Gas Monitoring Mechanism. Implementation of the 2006 IPCC Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories (IPCC, 2006) meant the presentation of the emissions data changed in comparison with previous submissions. The report includes explanations of observed trends in emissions; an assessment of the sources with the highest contribution to the national emissions (key sources) and the uncertainty in their emissions; an itemization of methods, data sources and emission factors (EFs) applied; and a description of the quality assurance system and the verification activities performed on the data.application/pdf290 p6493 kbenbroeikasgassenemissiestrendsmethodiekklimaatgreenhouse gasesemissionstrendsmethodologyclimateRIVM report 2015-0188Report2017-02-20