Rotteveel, AHMeulman, ILambooij, MSde Wit, GA2025-06-172025-06-172025-06-1710.21945/RIVM-2025-0084https://rivm.openrepository.com/handle/10029/655403<p>De Nederlandse overheid heeft de afgelopen jaren drie keer de belasting op tabak verhoogd: telkens op 1 april in de jaren 2020, 2023 en 2024. Het doel was om mensen te laten stoppen of minderen met roken. Het RIVM heeft het effect van de drie accijnsverhogingen geanalyseerd en gekeken of mensen hun gedrag erna veranderden. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van VWS.<br><br>Uit dit onderzoek blijkt dat er na elke accijnsverhoging mensen zijn gestopt met roken of minder zijn gaan roken. Sinds de accijnsverhoging in 2024 is 7 procent van de rokers gestopt en 16 procent heeft dat geprobeerd. Verder gaf 22 procent van de rokers aan minder te zijn gaan roken.<br><br>Het valt hierbij op dat het effect van de laatste accijnsverhoging op rookgedrag minder groot is dan van de eerste twee. Ook blijkt dat na deze verhoging veel meer mensen hun tabaksproducten in het buitenland zijn gaan kopen, zoals in Duitsland en Luxemburg. Van alle tabaksproducten die Nederlanders roken, kwam in 2024 naar schatting ruim 60 procent uit het buitenland. In 2023 was dat ongeveer 38 procent en in 2020 30 procent.<br><br>De sterke stijging van de aankopen in het buitenland kwam doordat de accijnsverhoging in 2024 veel hoger was (24 procent voor sigaretten en 45 procent voor shag) dan in de jaren ervoor (11 procent voor sigaretten, 28 procent voor shag). Het gezondheidseffect van deze accijnsverhoging is door de beschikbaarheid van goedkopere tabak in het buitenland minder groot.<br><br>Het RIVM beveelt daarom landen in de Europese Unie aan dezelfde prijzen te gebruiken, om te voorkomen dat mensen hun tabak buiten Nederland kopen. Een andere aanbeveling is de maximale hoeveelheid die mensen uit het buitenland mogen meenemen te verlagen en dat actief te controleren.</p>application/pdfnlRIVM rapport 2025-0084Report2025-06-17