Effecten van leefstijlinterventies gericht op lagere sociaaleconomische groepen

Abstract

Op vrijwel alle fronten is de gezondheid van mensen met een lage sociaaleconomische status slechter dan die van mensen met een hogere sociaaleconomische status. Zo leven laagopgeleide Nederlanders zes tot zeven jaar korter dan hoogopgeleide Nederlanders. Het kabinet werkt eraan om deze verschillen te verkleinen, bijvoorbeeld door de inzet van leefstijlinterventies gericht op het verbeteren van de relatief ongezonde leefstijl van lageropgeleiden. Onderzoek van het RIVM laat echter zien dat er specifiek voor lagere sociaaleconomische groepen nog geen leefstijlinterventies bestaan waarvan is bewezen dat ze effect hebben. Om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen, is het nodig het aanbod van effectieve interventies gericht op lagere sociaaleconomische groepen te vergroten en verbeteren. Voor het onderzoek, dat in opdracht van het ministerie van VWS is uitgevoerd, heeft het RIVM leefstijlinterventies voor lagere sociaaleconomische groepen in kaart gebracht die gemeenten zouden kunnen inzetten om de gezondheid van deze groepen te verbeteren. Hierbij is de aandacht specifiek gericht op roken, alcoholgebruik, actieve leefstijl, overgewicht, diabetes en depressie. Voorbeelden zijn: het bevorderen van lichaamsbeweging op vmbo-scholen en cursussen voor Turken en Marokkanen om depressieve klachten te verminderen. Van slechts achttien van de onderzochte leefstijlinterventies was een effectevaluatie beschikbaar (geen over roken, een over alcohol, zeven over overgewicht, vijf over actieve leefstijl, vier over depressie en een over diabetes). Van geen enkele interventie is echter bewezen dat deze de leefstijl of gezondheid van lagere sociaaleconomische groepen effectief verbetert. Enkele interventies laten gunstige effecten zien op het gedrag of de gezondheid van deelnemers. Dit geldt voor drie interventies gericht op overgewicht, drie op depressie en vier op actieve leefstijl. De evaluaties waarmee deze effecten zijn aangetoond hebben echter een te lage bewijskracht om het predikaat 'bewezen effectief' te krijgen.

In the Netherlands, nearly all aspects of health are worse among people with a low socioeconomic status than among those with a high status. For example, people that attained a low educational level, live six to seven years shorter than people with a high educational level. The Dutch government aims at reducing these differences. One strategy is to improve the relatively unhealthy life style of the lower educated. Research from the RIVM, however, shows that no life style interventions aimed at lower socioeconomic groups are proven to be effective. To reduce socioeconomic health differences, it is necessary to increase and improve the supply of effective interventions aimed at these groups. For this study, commissioned by the ministry of Health, Welfare and Sport, the RIVM summarized life style interventions aimed at lower socioeconomic groups that local authorities could introduce to increase the health of these groups. This summary was restricted to interventions aimed at smoking, alcohol use, active life style, overweight, diabetes and depression. Examples are attention for physical exercise in schools for lower professional education and courses to Turkish and Moroccan inhabitants to diminish their depressive symptoms. For only eightteen of the interventions, an effect evaluation was available (no for smoking, one for alcohol, seven for overweight, five for active life style, four for depression and one for diabetes). None of these interventions was given the predicate 'proven effective'. Some of these interventions showed positive effects on life style or health of participants. This is true for three of the overweight, three of the depression and four of the active life style interventions. Because the evaluations that showed these positive results had a low conclusive force, we could not conclude that these interventions were effective.