RIVM Publications Repository

Recent Submissions

  • Publication
    Het beoefenen van balansactiviteiten door ouderen. De huidige balansindicator uitgelicht
    (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2024-10-23) Heuwekemeijer, M; Schurink-van 't Klooster, TM
    De afgelopen jaren is er een groeiende erkenning van het belang van balansoefeningen in de Nederlandse gezondheidsrichtlijnen.
  • Publication
    Waterkwaliteit in landbouwgebieden
    (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2024-11-05) Buijs, S; van Uffelen, S; Ouwerkerk, K; Rozemeijer, J; Hoogeveen, M; Roskam, JL
    In 1987 werd de Meststoffenwet in Nederland ingevoerd om de kwaliteit van bodem, water en lucht te verbeteren door minder stikstof en fosfor uit mest in het milieu te laten komen. De wet verplicht de minister van LVVN(Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur ) om eens in de vijf jaar een verslag aan de Tweede Kamer uit te brengen over de effectiviteit en impact van deze wet in de praktijk. Een belangrijk onderdeel van deze evaluatie is het rapporteren over de toestand en trend in de waterkwaliteit met betrekking tot nutriënten afkomstig uit de landbouw. Bevindingen Uit de evaluatie komen een aantal bevindingen naar voren. Het stikstofbodemoverschot en het fosfaatoverschot zijn indicatoren voor de milieudruk op lange termijn voor de waterkwaliteit. De belangrijkste bevindingen zijn: Het stikstofoverschot in de bodem is tussen 2006 en 2022 vrij stabiel gebleven. Alleen bij melkveebedrijven in de Veenregio is het stikstofoverschot sterk gedaald. Het fosfaatoverschot op akkerbouwbedrijven is tussen 2006 en 2013 flink gedaald maar fluctueert sindsdien. Bij melkveebedrijven is het fosfaatoverschot lager en schommelt het rond 0 kg(kilogram)/ha na een daling tussen 2006 en 2012. De nitraatconcentratie in het water is sinds de jaren '90 gedaald, maar steeg weer tijdens de droge periode tussen 2018 en 2020. In 2021 en 2022 daalde de gemiddelde nitraatconcentratie weer, maar de niveaus van vóór 2018 zijn nog niet bereikt. Het beeld van de kwaliteit van het oppervlaktewater is wisselend. De hoeveelheid stikstof is afgenomen na een stijging door droogte in 2018. In de kleiregio is een lichte stijging van fosforconcentraties te zien sinds 2015. Ook de zand- en veenregio laten een wisselend beeld zien. Gegevens uit drie meetnetten Voor deze evaluatie zijn gegevens gebruikt uit drie meetnetten: het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM), het Meetnet Nutriënten in Landbouw Specifiek Oppervlaktewater (MNLSO) en het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG). Het LMM(Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) meet het effect van het Nederlandse mestbeleid op nutriëntenemissies uit landbouwbronnen naar het grond- en oppervlaktewater en volgt veranderingen in de landbouwpraktijk. Het MNLSO(Meetnet Nutriënten Landbouw Specifiek Oppervlaktewater) kijkt naar de waterkwaliteit van oppervlaktewateren die alleen door landbouw worden beïnvloed. Het LMG(Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit) meet de kwaliteit van het grondwater. Nitraatrapportage 2024 Deze Kennisnotitie bevat alleen al gepubliceerde data voor de Evaluatie Meststoffenwet. Een nieuwere en uitgebreidere publicatie, de Nitraatrapportage, verschijnt medio november 2024 en bevat gegevens over het jaar 2023. In dit rapport worden gegevens uit meerdere waterkwaliteitsmeetnetten gepresenteerd, en niet alleen de waterkwaliteitsmeetnetten die gericht zijn op nutriënten in landbouwgebieden.
  • Publication
    Berekening specifieke doelen voor urgentielijst
    (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2024-11-12) Hazelhorst, SB; van der Maas, CWM
    Greenpeace Nederland eist dat de natuur in Nederland beter beschermd wordt tegen de negatieve effecten van stikstofdepositie. Daarvoor heeft het in juli 2023 de Nederlandse staat gedagvaard. Greenpeace heeft hiervoor als element in de rechtszaak de urgentielijst ingebracht: het beschermen van de staat van instandhouding van de (zeer) urgente habitats en leefgebieden uit het rapport “Herstelbaarheid van door stikstofdepositie aangetaste Natura 2000-habitattypen - Update urgentietabel 2023” van Bobbink en Tomassen. Eerder rekende RIVM al uit wat de benodigde emissiereducties zijn om voor 100 procent van het oppervlak van deze (zeer) urgente habitattypen en leefgebieden de stikstofdepositie onder de Kritische depositiewaarde (KDW) te krijgen. Nu beantwoordt het de recente vraag van LVVN(Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur ) naar aanleiding van een verzoek aan de rechtbank vanuit Greenpeace welke extra emissiereductie vanuit Nederland nodig is om niet in 100 procent maar in een geringer aandeel van de (zeer) urgente habitattypen en leefgebieden de depositie onder de KDW te krijgen. Onderstaande tabel geeft een samenvatting van deze resultaten. Om 75 procent van het areaal aan zeer urgente habitattypen en leefgebieden in 2025 onder te KDW te brengen, is een emissiereductie bovenop het basispad nodig van ongeveer 63 procent. Om datzelfde te halen in 2030, is een emissiereductie van circa 56 procent nodig. Om in 2030 90 procent van de urgente habitattypen en leefgebieden onder de KDW te krijgen, is circa 47 procent emissiereductie nodig bovenop het basispad.
  • Publication
    Actualisatie rapport ‘Analyse ontwikkeling stikstofemissie en -depositie’
    (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2024-11-12) de Jongh, LA; van der Maas, CWM; Schram, JM
    Greenpeace Nederland eist dat de natuur in Nederland beter beschermd wordt tegen stikstof. Daarvoor heeft het in juli 2023 de Nederlandse staat gedagvaard. In voorbereiding van deze rechtszaak heeft het RIVM in opdracht van het ministerie van LVVN(Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur ) begin 2024 de belangrijkste kennis over stikstof overzichtelijk op een rij gezet. Dit is gepubliceerd in het RIVM-briefrapport 2024-0007 ‘Analyse ontwikkeling stikstofemissie en -depositie’. In november volgt de rechtszaak. Het ministerie van LVVN heeft het RIVM gevraagd om ook de inzichten sinds januari 2024 in een korte notitie te duiden. Hiervoor is een monitoringsrapportage gemaakt met een actueler basisjaar. Deze kennisnotitie bevat een samenvatting van de geactualiseerde cijfers, net als de recente herziening in de urgente en zeer urgente habitats. Beide leiden niet tot wijzigingen in de eerder gepresenteerde conclusies. De inschatting van het doelbereik uit de Wet stikstofreductie en natuurverbetering (Wsn) blijft onveranderd met de nieuwste cijfers: de doelen voor 2025 en 2030 zullen naar verwachting zeer waarschijnlijk niet, en voor 2035 vrijwel zeker niet gehaald worden. Dit is bepaald op basis van de verwachtingen uit de Klimaat- en Energieverkenning 2022, die is gebaseerd op het op 1 mei 2022 vastgestelde en voorgenomen beleid. Door de herziene urgentielijst zijn de resultaten van deze scenario’s niet verschillend. Wijzigingen in de urgentielijst werken niet direct door in gebieden die zwaar overbelast zijn. De berekende emissiereductie voor (zeer) urgente habitats blijft daardoor ongewijzigd.
  • Publication
    Onzekerheid bij “Kosten van ziekten”
    (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM, 2024-11-12) Koopmanschap, M; Reuser, M
    In deze notitie wordt verkend of de mate van zekerheid van resultaten van de kosten van ziektenstudie met kleuren kan worden weergegeven. Met de huidige informatie kan dit op een globale manier. Als meer informatie beschikbaar komt over de zekerheid van zorguitgaven per sector is een meer systematische manier haalbaar. Dit zal mogelijk worden opgenomen in het te maken dashboard van de komende editie van de kosten van ziekten studie.

Communities in RIVM Publications Repository

Select a community to browse its collections.

Now showing 1 - 4 of 4