Een digitaal leefstijlprogramma voor zwangere vrouwen. Bereik- en procesevaluatie van het pilotproject 'Welkom Landgenootje'

Abstract

An Internet-based programme in the Netherlands promoting a healthy lifestyle for pregnant women is suitable for implementation in midwifery practices. However, the programme is not equally accessible to all women. This is concluded from a pilot project among 25 midwifery practices in Amsterdam. This pilot project was evaluated by RIVM upon commission of the Dutch Ministry of Welfare, Health and Sport. From March till August 2006 almost 1400 pregnant women were given information on the Internet-based lifestyle programme by their midwives. This programme consists of monthly e-mails which contain interactive information about pregnancy and nutrition, physical activity, alcohol use, and smoking and safety. Seventeen per cent of the women enrolled on the programme website. About half of them (52%) continued to use the programme throughout their pregnancies. However, most of the women who enrolled were highly educated (68%). And a relatively large proportion of participants already had a healthy lifestyle at enrolment. The women used folic acid, were not overweight before pregnancy and did not smoke or drink during their pregnancies. This pilot showed that 96% of women found the programme comprehensible. In spite of this more women with a low educational level (55%) stopped using the programme before the end of pregnancy than women who were highly educated (37%). Thus the programme was not really successful in reaching the low-educated women. The RIVM recommends improving the reachability, for example, by promoting the programme through the media. Another recommendation is to do more research on assessing the effects on lifestyle. Fifty per cent of the midwifery practices would like to continue to promote the programme in the future. However, both midwives and pregnant women think the programme could be further improved. Meanwhile, the evolved programme was introduced countrywide for all Dutch pregnant women in November 2006.

Een internetprogramma dat zwangere vrouwen voorlicht over een gezonde leefstijl is toepasbaar in de verloskundigenpraktijk. Toch blijkt het programma lang niet alle vrouwen te bereiken. Dat blijkt uit een proef bij 25 verloskundigenpraktijken in Amsterdam. In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport evalueert RIVM de proef in dit rapport. Verloskundigen informeerden van maart tot augustus 2006 bijna 1400 zwangere vrouwen in Amsterdam over het internetprogramma Welkom Landgenootje, dat maandelijks e-mails verstuurt met informatie over zwangerschap en voeding, bewegen, alcoholgebruik, roken en veiligheid. Van de vrouwen meldde zich 17% aan op de website landgenootje.nl. Circa de helft (52%) hiervan bleef het programma tijdens de gehele zwangerschap gebruiken. De dames die zich aanmelden zijn relatief vaak (68%) hoogopgeleid. Relatief veel aanmelders beschikken al bij de start over een gezonde leefstijl: ze gebruikten foliumzuur, hadden geen overgewicht voor hun zwangerschap, en rookten en dronken niet tijdens de zwangerschap. Uit de evaluatie blijkt dat de 96% van de vrouwen het programma begrijpelijk vond. Ondanks dat zijn er meer laagopgeleide (55%) dan hoogopgeleide (37%) vrouwen die voortijdig stoppen met het programma. Het lukt dus niet om met het programma laagopgeleide vrouwen goed te bereiken. RIVM doet aanbevelingen om dit te verbeteren, zoals het programma ook via de media onder de aandacht brengen. Ook adviseert het vervolgonderzoek naar de effecten op de leefstijl. De helft van de verloskundigenpraktijken wil het programma in de toekomst blijven aanbieden. Wel vinden verloskundigen en de zwangere vrouwen het programma voor verbetering vatbaar. Inmiddels is het programma op basis van de proef verder ontwikkeld onder de naam Hallo Wereld. Dit ging in november 2006 landelijk van start voor alle zwangere vrouwen in Nederland.