Drogedepositiemetingen van ammoniak in Natura 2000-gebied Bargerveen

Abstract

De gemiddelde droge depositie van ammoniak in Natura 2000-gebied Bargerveen (Drenthe) ligt per jaar tussen 7 en 10 kilo stikstof (N) per hectare. Dit blijkt uit metingen van het RIVM, die tussen september 2011 en september 2012 zijn uitgevoerd. Het is de eerste keer dat de droge depositie van ammoniak gerapporteerd wordt op basis van metingen met de zogeheten COTAG-opstelling (Conditional Time Averaged Gradient). Droge depositie is een proces waarbij ammoniak vanuit de lucht neerslaat, zonder dat daar neerslag aan te pas komt. Natura 2000 is een Europees netwerk van natuurgebieden waar planten en dieren worden beschermd. De metingen zijn in opdracht van het ministerie van Economische Zaken uitgevoerd in het kader van de aanpak van de hoge stikstofdepositie op de Nederlandse natuur (Programmatische Aanpak Stikstof, PAS). Door een overmaat aan stikstof vermest de natuur, waardoor het aantal soorten dieren en planten afneemt. In Nederlandse natuurgebieden draagt ammoniak, dat voornamelijk afkomstig is uit de landbouw, in belangrijke mate bij aan de totale stikstofdepositie. De totale stikstofdepositie op Natura 2000 gebieden wordt met modelberekeningen bepaald. Meetgegevens zijn belangrijk om de berekeningen te toetsen. De COTAG-opstelling is in het Verenigd Koninkrijk ontwikkeld en de afgelopen jaren binnen een Europees onderzoeksproject (NitroEurope) in meerdere landen gebruikt. Het meet de ammoniakconcentratie op twee hoogtes, waarna deze gegevens worden gecombineerd met meteorologische gegevens over windsnelheid en temperatuur om de droge depositie te bepalen. Meteorologische omstandigheden zijn namelijk van invloed op de mate waarin de concentraties tussen de twee hoogte 'uitwisselen'. Op basis van de resultaten van dit eerste meetjaar lijkt de COTAGmeetopstelling geschikt om de droge ammoniakdepositie in Nederland te meten. De resultaten komen onder andere overeen met de metingen van de ammoniakconcentraties die vanuit het Meetnet Ammoniak in Natuurgebieden in Bargerveen zijn uitgevoerd. Dit meetnet, opgezet in 2005, meet de concentraties ammoniak in een zestigtal natuurgebieden in Nederland.

The average dry deposition of ammonia in Natura 2000 area Bargerveen (in the province of Drenthe) is estimated to be 7-10 kilogram nitrogen (N) per hectare per year. This estimate is based on measurements by the RIVM, conducted for the first time with the so called COTAG (Conditional Time Averaged Gradient) instrument between September 2011 and September 2012. Dry deposition is a process in which ammonia is deposited on the ground and vegetation without the aid of rain. Natura 2000 is a European network of nature areas in which vegetation and animals are being protected. The measurements are conducted on behalf of the Ministry of Economic Affairs owing to high nitrogen deposition on Dutch nature areas (Integrated Approach to Nitrogen, PAS). Excessive nitrogen deposition leads to eutrophication which adversely affects biodiversity. In Dutch nature areas ammonia, which is mainly emitted by agricultural activities, has a large contribution to the total nitrogen deposition. Total nitrogen deposition estimates for Natura 2000 areas are based on model calculations. Measurements are important in order to check the computations. The COTAG instrument was developed in the United Kingdom and was used in several countries within an European research project (NitroEurope) in the past years. The instrument measures ammonia concentrations at two heights; after combining these data with measurements of air temperature and wind velocity the dry deposition can be determined. Meteorological conditions namely influence the extent to which concentrations at two different heights mix. Based on the first year of results, the COTAG appears to be suitable for measuring dry deposition of ammonia in the Netherlands. Among others the measurements match with ammonia concentration measurements obtained in Bargerveen within the Monitoring network Ammonia in Nature areas (MAN). This monitoring network, established in 2005, currently measures in sixty-odd nature areas in the Netherlands.